हेटौँडा । हेटौँडा बजार क्षेत्र भोलिदेखि महत्वपूर्ण परिवर्तनको दहलीजमा उभिन लागेको छ । वर्षौँदेखि कागजी प्रक्रिया, स्थानीय असन्तुष्टि, अदालतका आदेश र सरकारी चेतावनीबीच थन्किएको राजमार्ग विस्तार परियोजना अन्ततः वास्तविक कामको चरणमा प्रवेश गर्दैछ । दश वर्षजति रोकिएर बसेको विस्तार अभियान भोलिदेखि पुनः सुरु हुने निश्चित भएपछि सहर एकै साथ उत्साह, चिन्ता र अनिश्चितताको मिश्रित भावनामा डुबेको छ ।
रातोमाटेदेखि बुद्धचोक हुँदै राप्ती पुल र त्यहाँबाट सामरी पुलसम्म फैलिएको ९.५ किलोमिटर सडक हेटौँडाको आर्थिक र सामाजिक जीवनको मुख्य धुरी हो । यही धुरी भोलिदेखि नयाँ स्वरूपमा ढल्न थाल्नेछ । सडक विस्तार रोकिएको ०७३ सालपछि पटक-पटक सूचनाहरू आए, बुलडोजर चले, रोकिए, रिट परे, स्टे आदेश दिए-तर यो श्रृंखला कहिल्यै अन्त्य हुन पाएन । अब भने सडक डिभिजन कार्यालयले कानुनी तयारी पूरा गर्दै भोलिदेखि अतिक्रमित संरचना हटाउन थाल्ने घोषणा गरिसकेको छ ।
सहरभरि फैलिएको भ्रम, आशंका र प्रतीक्षा भोलि बिहानैदेखि बुलडोजरको आवाजसँगै वास्तविकतामा बदलिँदै जानेछ । व्यापारिक गल्लीको पसल, दुई बैंकका शाखा, केही पेट्रोलपम्पदेखि लिएर निजी बासस्थानका घरसम्म धेरै संरचनाहरू भत्किने सूचीमा परेका छन् । यी संरचनाहरू हट्दा सहर फराकिलो र व्यवस्थित त बन्नेछ, तर प्रभावित परिवार र व्यापारीहरूको भावनामा भने ठूलो चोट पर्न सक्छ । कतिपयले आजसम्म कर तिरेर, स्वीकृत नक्सा बनाएरै घर बनाएको दाबी गरिरहेका छन् । उनीहरूका लागि भोलिदेखि सुरु हुने प्रक्रिया केवल विकासको चरण होइन-आफ्नो जीवनपानी र भविष्यको ठूलो परीक्षाको घडी हो ।
यता प्रशासन भने यसपटक कुनै हालतमा अभियान नरोकिने अडानमा छ । अदालतका स्थगन आदेश हटिसकेकाले अब काम रोक्ने कुनै कारण बाँकी नभएको उनको तर्क छ । सडक विस्तारलाई प्राथमिकताका साथ अघि बढाउने घोषणा गरिएको छ र अवरोध गर्न खोज्नेहरूमाथि कानुनी कारबाही हुनेछ भन्ने चेतावनी पनि सार्वजनिक रूपमा दिइसकिएको छ ।
यसबीच सहरले दुई विपरित धारका आवाज सुन्दैछ । केहीले यसलाई विकासको दीर्घकालीन आधार मानिरहेका छन् । उनीहरूकाअनुसार हेटौँडा वर्षौंदेखि जाम, धुलो, अव्यवस्थित संरचना र व्यवसायिक भिडले त्रस्त छ, सडक विस्तार अब विलम्ब गर्नै नहुने अनिवार्य काम हो । तर अर्कोतर्फ, प्रभावित नागरिकका आँखामा अन्यायको दाबी झल्किन्छ। उनीहरू भन्छन्-कानुनी कागजात नमिलाए पनि राज्यले क्षतिपूर्ति बिना जनताको घर भत्काउन मिल्दैन ।
भोलिदेखि सुरु हुने राजमार्ग विस्तार केवल निर्माण कार्यको प्रारम्भ मात्र होइन, हेटौँडाको भविष्य कता मोडिन्छ भन्ने निर्णायक संकेत पनि हो । सडक फराकिलो भएपछि सहर आधुनिक र सुगम बन्नेछ, व्यवसायिक क्रियाशीलता बढ्ने अपेक्षा छ । तर यसैसँग, विस्थापित हुने परिवारहरूको पीडा र उनीहरूको भविष्य व्यवस्थापन कति संवेदनशीलतापूर्वक गरिन्छ भन्नेले पनि सहरको मनोविज्ञान तय गर्नेछ ।
हेटौँडा भोलिदेखि विकास, विवाद र वरिपरिको परिवर्तनसँगसँगै आफ्नो नयाँ कथा लेख्न तयार हुँदैछ । विकासको बाटो त खुलेको छ, तर राज्य र नागरिकबीचको विश्वासको पुल कसरी बाँधिनेछ-अब यही हेटौँडाको नयाँ चुनौती बन्नेछ ।
हिटाबाट साभार
